JPY là gì? Những kiến thức cần biết về đồng Yên Nhật

Nhật Bản là một trong những nền kinh tế hàng đầu châu Á trong hàng chục năm trở lại đây, do đó không khó hiểu khi đồng JPY của nước này là một đồng tiền nổi bật trong khu vực. Nhưng không chỉ dừng lại ở khu vực châu Á, đồng Yên Nhật còn rất phổ biến và nhận được sự quan tâm từ các nhà giao dịch trên toàn thế giới. Trước khi giải thích tại sao lại như vậy, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số thông tin cơ bản về đồng JPY.

Thông tin cơ bản về đồng JPY

JPY là gì?

JPY chính là tên viết tắt, hoặc có thể hiểu là ký hiệu của đồng Yên Nhật – đơn vị tiền tệ chính thức của Nhật Bản. Tên quốc tế của đồng JPY là “Japanese Yen” – và được Việt hóa thành đồng Yên Nhật. Biểu tượng của đồng tiền này có dạng hình chữ Y và hai dấu gạch ngang đi qua tâm: ¥.

Đồng Yên Nhật ban đầu được chính phủ thời Minh Trị giới thiệu như một biện pháp để hiện đại hóa nền kinh tế đất nước. Cho đến hiện tại, đồng JPY đã trở thành đồng tiền được giao dịch nhiều thứ ba trên thị trường ngoại hối toàn cầu, chỉ sau đồng USD và đồng EUR.

Ngoài ra, đồng JPY cũng được biết đến như một đồng tiền dự trữ phổ biến, đứng sau đô la Mỹ, đồng Euro và bảng Anh.

Từ “Yên” vốn mang nghĩa là hình tròn, vật thể tròn. Đồng Yên chính thức được thông qua vào năm 1871, với đạo luật tiền tệ mới của chính quyền Minh Trị, thay thế cho tiền tệ của thời đại Tokugawa trước đó.

Đồng JPY được liên kết cố định với USD vào năm 1949. Khi Hoa Kỳ rời bỏ chế độ bản vị vàng vào năm 1971, đồng Yên bị mất giá và trở thành đồng tiền thả nổi kể từ năm 1973, đó cũng là thời kỳ các cuộc khủng hoảng dầu bắt đầu, và đồng Yên đã biến động liên tục so với Đô la Mỹ.

Năm 1985, hiệp định Plaza được ký kết giữa các quốc gia G5 (Pháp, Đức, Mỹ, Anh và Nhật Bản) với mục đích thao túng tỷ giá hối đoái, giảm giá đồng Đô la so với đồng Yên và đồng Mác Đức, theo đó đã làm tăng khoảng gấp đôi giá trị của đồng Yên trong khoảng thời gian 3 năm, từ 239 yên / 1 đô la (năm 1985) tăng lên 123 yên / 1 đô (năm 1988).

Các loại mệnh giá của đồng tiền JPY: Nhật Bản có các đồng tiền xu với mệnh giá 1, 5, 10, 100 và 500 Yên. Tiền giấy gồm các mệnh giá cao hơn, là 1000, 2000, 5000 và 10.000 Yên.

Nền kinh tế phía sau đồng Yên

Nền kinh tế của Nhật Bản – quốc gia đứng sau đồng JPY có một số tính chất rất đặc thù mà các nhà giao dịch đồng tiền này cần biết.

Đầu tiên, mặc dù chúng ta đều biết Nhật Bản là một nền kinh tế có quy mô lớn, thế nhưng sự tăng trưởng của Nhật Bản đang chậm đáng kể từ khi xảy ra sự đổ vỡ của bong bóng bất động sản cũng như thị trường vốn vào năm 1990. Mọi người thường gọi những năm sau đó là thập kỷ mất mát của Nhật Bản cũng là vì lý do này.

Trong suốt thập kỷ mất mát cho đến tận thời gian gần đây, tăng trưởng của Nhật Bản hiếm khi vượt quá 2%, và đã giảm 29% trong giai đoạn từ 2012 đến 2015. Đồng thời, quốc gia này cũng trải qua tình trạng giảm phát trong gần 20 năm qua, với mức lạm phát nhiều giai đoạn gần như bằng 0.

Vấn đề thứ 2, Nhật Bản nằm trong số các nền kinh tế lớn lâu đời nhất trên thế giới, nhưng tỷ lệ sinh ở mức thấp nhất. Điều đó cho thấy dân số cũng như lực lượng lao động đang già hóa, ngày càng có ít lao động trẻ hỗ trợ nền kinh tế, và tiêu dùng cũng giảm sút đáng kể với nền dân số già.

Vì nguyên nhân đó, Nhật Bản đã phải mở cửa biên giới để tìm kiếm lao động nước ngoài, giải quyết tình trạng thiếu lao động, mặc dù trước đó nước này đã từng khá khép kín với người nhập cư.

Đặc điểm cuối cùng của Nhật Bản, đây là nền kinh tế tiên tiến, hiện đại với lực lượng lao động được đào tạo tốt. Mặc dù các ngành công nghiệp kỹ thuật cao như đóng tàu đã dần bị Hàn Quốc và Trung Quốc chiếm ưu thế, nhưng Nhật Bản vẫn là nhà sản xuất điện tử tiêu dùng, ô tô và linh kiện công nghệ hàng đầu. Những yếu tố này cũng thúc đẩy Nhật bản có sự tiếp xúc và giao thương mạnh mẽ đối với kinh tế toàn cầu.

Những điều Trader cần biết về đồng Yên Nhật

Sau khi hiểu khái niệm cơ bản về đồng JPY cũng như nền kinh tế phía sau nó, chúng ta sẽ tìm hiểu xem Trader cần biết những gì về đồng tiền này để có thể giao dịch một cách thuận lợi nhất.

JPY là đồng tiền trú ẩn

Giống như đồng CHF, đồng JPY được các nhà đầu tư và các định chế tài chính coi là đồng tiền trú ẩn an toàn. Mặc dù có giá trị tương đối nhỏ so với các đồng tiền lớn khác trên thế giới, thế nhưng đồng JPY vẫn thường tăng giá trị trong những thời điểm bất ổn của nền kinh tế toàn cầu.

Ví dụ trong cuộc đại suy thoái diễn ra năm 2008, đồng Yên đã đạt được mức cao nhất trong 13 năm, ở mức khoảng 90 Yên cho 1 USD. Hay trong đợt bất ổn xung quanh cuộc bầu cử ở Ý vào năm 2013, đồng JPY đã tăng 5% chỉ trong một ngày so với đồng EUR, và 4% so với đồng USD.

Sự phổ biến và vị thế đồng tiền trú ẩn của JPY có thể lý giải chính là do sự ổn định và bền vững của nền kinh tế Nhật Bản. Nhật Bản là một trong những nền kinh tế lớn nhất thế giới, và cũng là một trong những nước có giá trị xuất khẩu lớn nhất toàn cầu.

Đặc biệt là trong những cuộc khủng hoảng, Nhật Bản đã chứng minh cho thế giới thấy khả năng kiểm soát tình hình của mình. Tiêu biểu là cuộc khủng hoảng ngân hàng cuối những năm 1990 cùng với sự sụp đổ thị trường chứng khoán, chính phủ Nhật Bản đã đưa ra một loạt chính sách để đối phó với những thất bại của hệ thống ngân hàng.

Ngân hàng Nhật Bản cũng là người đi tiên phong trong việc đưa tung ra các chính sách tiền tệ độc đáo như nới lỏng định lượng, và hạ lãi suất ở mức gần bằng 0 để vực dậy nền kinh tế.

Tuy nhiên, bất chấp những lý do khiến cho đồng JPY trở nên hấp dẫn, vẫn có nhiều người đặt ra câu hỏi liệu đồng Yên còn xứng đáng với vị thế là đồng tiền trú ẩn hay không? Lãi suất gần bằng 0 gần như đang trở thành tiêu chuẩn của các nước phát triển, bao gồm Nhật Bản, khiến cho đồng tiền nước này trở nên kém hấp dẫn hơn.

Hệ thống tài chính Nhật Bản cũng tương đối mong manh hơn so với thập kỷ trước, dân số già và vị trí gần Trung Quốc khiến cho nước này đặc biệt nhạy cảm với quan hệ thương mại Mỹ – Trung.

Nhưng suy cho cùng, đó cũng chỉ là những phân tích và những câu hỏi mang tính nghi ngờ. Trên thực tế, theo đánh giá vào năm 2020, nhu cầu về đồng JPY vẫn còn rất cao và đây vẫn là đồng tiền trú ẩn an toàn thu hút nhiều sự chú ý.

Minh chứng rõ ràng nhất là trong cuộc xung đột giữa Nga và Ukraina gần đây, anh em có thể thấy khối lượng giao dịch nhiều cặp tiền JPY tăng một cách đột biến, cho thấy thị trường vẫn rất quan tâm đến đồng tiền này trong bối cảnh bất ổn.

Trở lại với vấn đề thực chiến. Việc phân tích và kết luận rằng JPY vẫn đang và sẽ tiếp tục là đồng tiền trú ẩn an toàn có ý nghĩa tương đối quan trọng với các Trader.

Tương tự như đồng tiền trú ẩn khác là CHF, JPY về cơ bản cũng có những biến động khá thấp so với các loại tiền tệ khác. Chính vì vậy, đồng tiền này sẽ không phải phương tiện phù hợp nhất đối với những nhà giao dịch lướt sóng ngắn hạn.

Ngược lại, các cặp tiền chứa JPY sẽ đặc biệt thích hợp với các nhà giao dịch theo phong cách swing trade, nắm giữ trong dài hạn. Sự ổn định và biến động thấp của đồng tiền này sẽ đảm bảo an toàn, nhưng cũng có tiềm năng lợi nhuận vô cùng lớn trong dài hạn nếu anh em có một chiến lược giao dịch hợp lý.

Hãy cùng quan sát biểu đồ dài hạn theo khung tuần của cặp GBP/JPY dưới đây. Anh em có thể thấy rõ trong khoảng 10 năm qua tỷ giá cặp tiền này vẫn trong xu hướng chủ đạo là giảm, cho thấy sức mạnh của đồng JPY tăng so với đồng GBP. Trong tương lai, rất có thể JPY vẫn duy trì được vị thế của mình, vì vậy anh em có thể tìm một vị trí thích hợp để bán cặp tiền này.

Tất nhiên, lệnh mua cũng có thể là lựa chọn tốt nếu anh em nắm bắt được một đợt hồi trong con sóng giảm. Tuy nhiên dù mua hay bán thì điều quan trọng nhất là anh em có cho mình một chiến lược hiệu quả cũng như quản lý vốn một cách chặt chẽ nhất.

Những yếu tố thúc đẩy đồng JPY

Tỷ giá hối đoái của bất cứ loại tiền tệ nào cũng chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế cơ bản như GDP, lạm phát, doanh số bán lẻ, cán cân thương mại… Tuy nhiên, còn một yếu tố vô cùng quan trọng khác là cung và cầu, hay rộng hơn là tâm lý thị trường.

Trong trường hợp của Nhật Bản, các nhà giao dịch có thể tìm thấy thông tin này trong cuộc khảo sát của Tankan (Tankan survey). Đây là báo cáo hàng quý do Ngân hàng trung ương Nhật Bản tổ chức, gồm các thông tin về niềm tin kinh doanh. Tankan là một báo cáo rất quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong giao dịch chứng khoán và tiền tệ của Nhật Bản.

Anh em có thể theo dõi thông tin được công bố từ báo cáo này trên các trang thông tin tài chính như investing, forexfactory…

Đối với các yếu tố kinh tế cơ bản, anh em cũng có thể theo dõi thông tin được công bố theo giờ gian thực trên các trang tương tự để nắm được tình hình của đồng Yên và đưa ra quyết định giao dịch. Tất nhiên, để làm được điều đó anh em cần có kiến thức cũng như kỹ năng phân tích cơ bản, để có thể hiểu được tác động của các chỉ số kinh tế đối với đồng Yên Nhật.