Bitcoin và tranh luận “chu kỳ 4 năm đã chết” — sự thật, giả thuyết và chiến lược ứng phó

1. Bối cảnh lịch sử: Chu kỳ 4 năm hình thành thế nào

Từ khi ra đời năm 2009, Bitcoin đã vận hành theo một nhịp điệu gần như đồng bộ với sự kiện halving — cứ mỗi bốn năm, phần thưởng khối cho thợ đào giảm một nửa.

Trong ba chu kỳ trước (2013, 2017, 2021), kịch bản quen thuộc thường là:

Halving → Nguồn cung giảm → Áp lực bán của miner giảm.

Bull run mạnh mẽ kéo dài vài tháng.

Đỉnh giá xuất hiện trong trạng thái hưng phấn cực độ.

Bear market rút thanh khoản, kéo giá giảm 70–85% so với đỉnh.

Giai đoạn tích lũy trước halving tiếp theo.

Điểm chung: mỗi lần halving đều dẫn tới một đợt tăng giá vượt đỉnh cũ, rồi quay lại vòng lặp. Nhưng bối cảnh 2024–2025 đã có những thay đổi lớn.

2. Lập luận của phe “chu kỳ đã chết”

Những người ủng hộ giả thuyết này cho rằng Bitcoin đã bước vào một giai đoạn phi chu kỳ, trong đó:

Sự tham gia của tổ chức và ETF: ETF spot Bitcoin (ra mắt tại Mỹ và nhiều nước khác) tạo ra dòng mua liên tục, bất chấp halving hay không.

Quy định rõ ràng hơn: Các khung pháp lý mới giúp BTC trở thành tài sản hợp pháp trong nhiều danh mục đầu tư.

Tích lũy bởi chính phủ và tập đoàn: Ví dụ, MicroStrategy, các quỹ hưu trí, và thậm chí quốc gia như El Salvador.

Tiềm năng tích hợp vào hệ thống tài chính truyền thống: 401(k), quỹ hưu trí Mỹ có thể mua trực tiếp qua ETF.

Giả thuyết hấp thụ fiat: Một số nhà phân tích cho rằng Bitcoin đang chuyển sang vai trò “tiền tệ cứng toàn cầu” và quá trình này kéo dài hàng thập kỷ, không phụ thuộc chu kỳ ngắn hạn.

Họ lập luận rằng thị trường gấu sâu 80% như trước có thể sẽ không còn, thay vào đó là các điều chỉnh nhỏ hơn trong một xu hướng tăng dài hạn.

3. Lập luận của phe “chu kỳ vẫn sống”

Phe bảo thủ hơn, như tài khoản Crypto Dad, lại cho rằng:

Chu kỳ 4 năm không chỉ đến từ halving, mà gắn chặt với chu kỳ thanh khoản toàn cầu (Global Liquidity Cycle) — vốn cũng chạy theo nhịp 4–5 năm.

Lịch sử cho thấy các đỉnh BTC trùng với các đỉnh thanh khoản (QE, ZIRP, kích thích kinh tế).

Halving chỉ là tia lửa — nhưng oxy chính là thanh khoản toàn cầu. Nếu thanh khoản bị hút về (thắt chặt tiền tệ), thị trường gấu vẫn xảy ra.

Bối cảnh tổ chức tham gia không loại bỏ hoàn toàn các pha rút vốn mạnh, chỉ thay đổi nhịp và biên độ.

Theo họ, mô hình cũ vẫn có giá trị vì tâm lý đám đông, dòng tiền và chu kỳ kinh tế vĩ mô vẫn tồn tại.

4. Góc nhìn phân tích

Sự thật có thể nằm ở giữa:

ETF và dòng vốn tổ chức có thể làm giảm độ biến động cực đoan, nhưng không loại bỏ hoàn toàn tính chu kỳ vì vẫn phụ thuộc vào điều kiện thanh khoản vĩ mô.

Sự kiện halving có thể mất dần ảnh hưởng tuyệt đối khi nguồn cung mới hàng năm trở nên nhỏ so với lượng BTC lưu hành, nhưng vẫn đóng vai trò xúc tác tâm lý.

Nếu thanh khoản toàn cầu thắt chặt, ngay cả dòng vốn ETF cũng có thể chững lại, gây áp lực bán.

5. Hệ quả đối với chiến lược giao dịch

Không còn “mùa đông crypto” sâu 80%? Có thể, nhưng các cú điều chỉnh 40–60% vẫn hoàn toàn khả thi.

Thời điểm thoát vốn: Nếu bạn theo phe “chu kỳ sống”, bạn sẽ chốt lời dần khi các chỉ số định giá và thanh khoản đạt đỉnh (NUPL, SOPR, MVRV, BTC Dominance).

Nếu tin “chu kỳ chết”: Bạn vẫn nên quản lý rủi ro và tránh all-in, vì ngay cả thị trường cổ phiếu cũng có những cú giảm sâu trong xu hướng tăng dài hạn.

Điểm chung của cả hai phe: Kế hoạch quản trị vốn và kỷ luật vẫn quan trọng hơn dự đoán đúng 100%.

6. Kết luận

Tranh luận “chu kỳ 4 năm của Bitcoin đã chết” phản ánh một sự chuyển dịch lớn: từ một tài sản đầu cơ của nhóm nhỏ sang một phần của hệ thống tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, lịch sử cho thấy thanh khoản vĩ mô và tâm lý đám đông vẫn là những yếu tố định hình biến động giá mạnh mẽ. Điều này nghĩa là, dù hình dạng chu kỳ có thể thay đổi, tính chu kỳ vẫn có thể tồn tại, chỉ khác về biên độ và nhịp điệu.

Cuối cùng, thị trường sẽ tự trả lời. Nhưng cho đến khi có bằng chứng rõ ràng, nhà đầu tư khôn ngoan sẽ chuẩn bị cho cả hai kịch bản — và nhớ rằng: trong crypto, không chuẩn bị trước nghĩa là đang chuẩn bị để mất tiền.