Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) dự kiến tăng lãi suất lên mức cao nhất kể từ năm 2008

Gần đây, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã khiến thị trường tài chính toàn cầu chao đảo khi tăng lãi suất vào tháng 7/2024. Đầu tháng 8/2024, động thái này dẫn đến một đợt bán tháo mạnh trên các thị trường quốc tế. Hiện tại, phần lớn các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của CNBC dự đoán BoJ sẽ tiếp tục tăng lãi suất thêm 25 điểm cơ bản (bps) trong tuần này. Nếu điều này xảy ra, lãi suất chính sách của BoJ sẽ đạt 0,5% – mức cao nhất kể từ năm 2008.

Theo khảo sát từ ngày 15-20/1/2025, 18 trong số 19 chuyên gia kinh tế tin rằng BoJ sẽ tăng lãi suất, phần lớn dựa trên các tuyên bố gần đây của các quan chức cấp cao của ngân hàng. Thống đốc Kazuo Ueda, trong bài phát biểu ngày 16/1, cho biết việc tăng lãi suất sẽ được xem xét nếu “nền kinh tế và giá cả” tiếp tục cải thiện. Trong khi đó, Phó Thống đốc Ryozo Himino cũng nhấn mạnh rằng BoJ sẽ thảo luận vấn đề này trong cuộc họp từ ngày 23-24/1. Ông Himino còn chỉ ra rằng việc giữ lãi suất thực ở mức âm khi Nhật Bản đã thoát khỏi tình trạng giảm phát là điều "bất thường".

Lạm phát và tăng lương thúc đẩy kỳ vọng tăng lãi suất

Nền kinh tế Nhật Bản đã duy trì lạm phát lõi ở mức mục tiêu 2% trong suốt 32 tháng qua. Đồng thời, năm 2024 chứng kiến mức tăng lương cao nhất trong 33 năm, một tín hiệu tích cực cho nền kinh tế. Theo ông Uichiro Nozaki, nhà kinh tế tại Nomura Securities, các bình luận từ ông Himino và ông Ueda cho thấy sự tự tin của BoJ đối với triển vọng kinh tế.

Tuy nhiên, một số nhà kinh tế cũng lưu ý rằng chính sách khó lường từ chính quyền mới của Mỹ có thể tạo ra rủi ro lớn đối với dự báo này. Ông Takeshi Yamaguchi, nhà kinh tế trưởng tại MUFG Securities, nhận định rằng triển vọng tăng lương năm 2025 và sự ổn định từ chính quyền Mỹ là yếu tố hỗ trợ tâm lý lạc quan tại BoJ.

Ảnh hưởng đến đồng yen và thị trường toàn cầu

Trước các phát biểu của ông Himino vào ngày 14/1, đồng yen đã giảm xuống mức thấp nhất trong 6 tháng, giao dịch ở mức 158,37 yen đổi 1 USD. Tuy nhiên, kỳ vọng BoJ sẽ tăng lãi suất đã giúp đồng yen phục hồi, đạt mức 155,65 yen đổi 1 USD vào ngày 22/1.

Đồng yen thường được sử dụng trong chiến lược carry trade, nơi nhà đầu tư vay bằng đồng yen – có lãi suất thấp – để đầu tư vào các tài sản ở quốc gia có lãi suất cao hơn. Lần tăng lãi suất vào tháng 7/2024 đã khiến giá yen tăng mạnh, buộc các nhà đầu tư bán tháo tài sản để thanh toán nợ, dẫn đến biến động lớn trên thị trường tài chính vào tháng 8.

Hiện tại, mặc dù BoJ đang chuẩn bị thị trường kỹ lưỡng bằng cách phát đi các tín hiệu rõ ràng, nguy cơ xảy ra biến động vẫn hiện hữu. Tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng lần tăng lãi suất này có thể không tạo ra làn sóng hoảng loạn như trước.