Thị Trường Trái Phiếu Mỹ Đang Mất Cân Bằng: Dấu Hiệu Của Một Đế Chế Tự Làm Mòn Nền Tảng Của Chính Mình

1. Sự Sụp Đổ Của “Tài Sản An Toàn Nhất Thế Giới”?

Thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ – trụ cột của hệ thống tài chính toàn cầu – đang đối mặt với những rạn nứt ngày càng rõ ràng. Trái phiếu kỳ hạn 10 năm phát hành ở mức 99,3 xu cho mỗi đô la, có thể giảm xuống còn 95 xu nếu lợi suất tăng từ 3,875% lên trên 4,5%. Đằng sau con số tưởng chừng nhỏ bé ấy là hàng trăm tỷ USD bốc hơi trong sổ sách kế toán của các quỹ đòn bẩy, ngân hàng và các quỹ hưu trí – những tổ chức đang nắm giữ hàng ngàn tỷ USD trái phiếu dài hạn.

2. Cục Dự Trữ Liên Bang: Đang Đứng Ngoài Trận Chiến

FED – định chế được xem là “người kiểm lâm” cuối cùng của hệ thống tài chính Mỹ – lại bị trói tay. Theo luật, FED không thể mua trái phiếu ngay từ thị trường sơ cấp (tức từ Bộ Tài Chính trong các phiên đấu giá). Họ chỉ được can thiệp ở thị trường thứ cấp – nơi trái phiếu đã được phát hành – và chỉ khi có lý do liên quan đến chính sách tiền tệ hoặc để "dập lửa" thị trường khi có khủng hoảng.

Nhưng điều gì xảy ra nếu rủi ro không đến từ nền kinh tế, mà đến từ chính cấu trúc phát hành và tiêu thụ nợ?

3. Thay Đổi Lịch Sử Trong Cấu Trúc Người Mua

Trung Quốc đã bán hơn 300 tỷ USD trái phiếu Mỹ kể từ 2020

Nhật Bản – người nắm giữ lớn thứ hai – cũng giảm bớt sở hữu

Trong khi đó, Anh và Canada tăng mua, nhưng ở quy mô nhỏ

Các nhà đầu tư tư nhân nước ngoài đã vượt qua ngân hàng trung ương

Sự thay đổi người mua này là một cuộc cách mạng thầm lặng. Các ngân hàng trung ương mua trái phiếu để dự trữ – họ ổn định và không quá nhạy cảm với biến động lãi suất. Nhưng nhà đầu tư tư nhân thì khác – họ cần lợi nhuận. Nếu họ cảm thấy rủi ro tăng, họ đòi hỏi mức lãi suất cao hơn hoặc rút lui. Khi đó, đòn bẩy đảo nợ của Mỹ sẽ bị đứt gãy.

4. Cảnh Báo Từ Những Cuộc Đấu Giá Gần Đây

Chi phí lãi suất hàng năm đang tiệm cận mức 1.000 tỷ USD

Đại lý chính (primary dealers) đang buộc phải hấp thụ lượng cung dư thừa

"Tail" của đấu giá trái phiếu (sự chênh lệch giữa lãi suất cao nhất và bình quân) ngày càng rộng – dấu hiệu nhu cầu yếu đi

Quỹ đầu cơ (hedge funds) tăng vị thế – rủi ro đòn bẩy cao

Nợ đáo hạn dồn dập, khiến chu kỳ đảo nợ trở nên khó kiểm soát hơn

Hệ thống tài chính Mỹ giống như một bánh xe quay liên tục, tái cấp vốn hàng tháng, hàng quý. Nhưng nếu tốc độ quay không còn được hỗ trợ bằng nhu cầu thật sự, chiếc bánh xe sẽ vỡ vụn.

5. Mỹ, Iran Và Cú Đâm Vào “Con Đường Lụa Mới”

Một sự kiện địa chính trị trùng hợp nhưng đáng suy ngẫm: cuộc khánh thành tuyến đường sắt Trung Quốc – Iran vào tháng 5/2025 diễn ra chỉ vài tuần trước khi Mỹ rục rịch hành động quân sự với Iran. Tuyến đường này không chỉ mang hàng hóa, mà còn mang theo tham vọng dứt khỏi USD thông qua các cơ chế thanh toán bằng đồng nội tệ – hoán đổi song phương.

Và nếu Iran trở thành mắt xích chính để Trung Quốc, Nga, Ấn Độ và các nước Trung Đông thoát ly hệ thống tài chính Mỹ, thì nền móng thực sự của đồng USD – là lòng tin và nhu cầu bắt buộc – sẽ lung lay.

6. Dự Báo Và Nhận Định

Khi bạn nói "Mỹ sẽ sụp đổ", nhiều người cho rằng đó là thuyết âm mưu. Nhưng nếu nhìn lại lịch sử, mọi đế chế đều tan rã từ bên trong, không phải vì bị kẻ thù hạ gục trực diện, mà vì mục ruỗng từ nợ nần, mất kiểm soát tài chính, tham nhũng, và chiến tranh gián tiếp kéo dài.

Dự đoán rằng đế chế Mỹ không thể tồn tại qua năm 2042-2044 không hề vô lý, nếu ta thấy rõ những gì đang hình thành:

Trái phiếu bị bán tháo,

Nợ công phình to hơn GDP,

Chiến tranh mở rộng ra Trung Đông và Châu Á,

Mạng lưới thanh toán phi-USD đang định hình.

7. Kết Luận: Khi "An Toàn" Trở Thành Rủi Ro

Thị trường trái phiếu Mỹ – từng là biểu tượng của sự an toàn – có thể đang tiến dần về phía ngược lại. Và nếu “trái tim” của tài chính toàn cầu có vấn đề, các động mạch khác từ thế chấp, tín dụng doanh nghiệp đến tiền tệ toàn cầu sẽ bị tắc nghẽn.

Nếu bạn thấy phân tích này hữu ích hoặc có góc nhìn khác, hãy phản biện, đóng góp. Không phải để thắng – mà để hiểu sâu hơn về thời điểm lịch sử mà chúng ta đang sống.

Bài tiếp theo: Vì sao Mỹ không thể để Iran sống sót trong vai trò cửa ngõ của "Trung Hoa Đại Lục ra thế giới".