FUD là gì? Các chiến thuật để vượt qua FUD trong giao dịch

FUD là gì? Đây là một thuật ngữ mà khi tham gia giao dịch trên thị trường tài chính, các bạn sẽ hay gặp phải. Đặc biệt là trong thị trường tiền điện tử, bạn sẽ hay nghe người ta nói rằng “Đừng vội bán coin này, FUD đấy!”. Để giải thích cho FUD nghĩa là gì, nguồn gốc của FUD và cách để phòng tránh hội chứng này sẽ có trong bài viết ngày hôm nay. Theo dõi hết bài viết bạn nhé!

FUD là gì?

FUD là tên viết tắt của Fear – Uncertainty – Doubt, dịch ra tiếng Việt là Sợ hãi – Không chắc chắn – Hoài nghi. Đây là một hội chứng tâm lý thường xuyên mắc phải trong cuộc sống và đa ngành nghề. Cụ thể, FUD là thuật ngữ dùng để chỉ một chiến thuật tâm lý sau khi bị truyền bá tin tức giả (fake news), tiêu cực trên mạng xã hội hay bất kỳ phương tiện truyền thông nào. Những thông tin này tạo ra sự hiểu lầm, hoài nghi, sau đó là sợ hãi.

Mục đích của FUD chính là hình thành lợi thế cạnh tranh để đánh bại đối thủ, hơi giống với thuật ngữ Moral Hazard (rủi ro đạo đức). Chiến lược tâm lý nhằm tác động đến nhận thức thường được sử dụng trong kinh doanh, tiếp thị, chính trị và nhiều lĩnh vực khác.

Theo một vài dữ liệu, FUD được hình thành vào giữa những năm 1970 bởi Gene Amdahl, một kỹ sư máy tính đã rời IBM để thành lập một doanh nghiệp mới, do mình làm chủ. FUD sau đó dùng để ám chỉ cách người chủ cũ của ông đã phỉ báng ông, một người đã thành lập công ty mới của mình.

Vào những năm 80, FUD là một thủ đoạn cạnh tranh “bẩn” được các công ty sử dụng để đánh bại đối thủ cạnh tranh thông qua các phương tiện truyền thông. Nếu FOMO khiến giá tăng thì FUD lại khiến giá giảm.

Tuy đây không phải là một thuật ngữ kỹ thuật được sử dụng trong giao dịch, nhưng FUD được sử dụng rất phổ biến trên thị trường tài chính, đặc biệt là trên thị trường tiền điện tử.

Trong thị trường tiền điện tử, FUD chỉ là cảm giác trở nên bối rối, lo lắng, bồn chồn và thậm chí là sợ hãi khi các nhà giao dịch nghe tin xấu từ thị trường. Các nhà giao dịch mắc hội chứng này nhanh chóng bán phá giá các khoản coin nắm giữ không dựa theo các nguyên tắc cơ bản hoặc biểu đồ. Điều này khiến giá thị trường giảm đáng kể, cho phép những “con cá mập lớn” thu gom coin với giá tốt.

Tuy nhiên, không phải toàn bộ FUD đều là tin giả. Trong một số tình huống, FUD là tin tức chính thức đã được chứng nhận, nhưng nó được cố tình tung ra vào thời điểm nhạy cảm để tạo áp lực tâm lý cụ thể. Ngoài ra, FUD có thể hoàn toàn khách quan và không bị bất cứ tổ chức nào thao túng, chẳng hạn như thiên tai, dịch bệnh, sự kiện thiên nga đen,…

Nguồn gốc của FUD như thế nào?

Sau khi tìm hiểu FUD nghĩa là gì, chúng ta sẽ đi qua một chút về nguồn gốc của hội chứng này. Thực tế, vào những năm 1970, hội chứng FUD đã xuất hiện và được sử dụng trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, đến khi Crypto ra đời, thị trường này có đủ những đặc điểm về việc lan rộng sự sợ hãi, từ đó FUD dần trở nên phổ biến hơn.

Tiền điện tử là một thị trường non trẻ cực kỳ biến động so với các thị trường khác và các nhà giao dịch có thể thấy sự tăng trưởng chóng mặt hoặc sự sụt giảm theo chiều dọc của nhiều loại tiền điện tử chỉ trong vài ngày hoặc thậm chí vài giờ.

Xét về quy mô, tiền điện tử có phạm vi nhỏ hơn nhiều so với thị trường ngoại hối và tổng vốn hóa thị trường chung cũng như vốn hóa thị trường của một số loại tiền điện tử là nhỏ. Do vậy, FUD thường được các cá mập lợi dụng để “đẩy giá” và “câu hàng”. Bên cạnh đó, quy mô thị trường nhỏ hơn cũng tạo ra cơ hội FUD và lợi nhuận cho các thế lực liên kết với nhau.

Một điều cần lưu ý, các nhà giao dịch phải nhớ rằng tâm lý bầy đàn là một trong những nguyên nhân thúc đẩy giá quan trọng nhất trên thị trường Crypto. Đây là động lực chính đằng sau nhiều trader và tổ chức sử dụng nó như một phương pháp sinh lời.

Theo quan sát, FUD thường được phổ biến đến công chúng nhờ các kênh truyền thông lớn, đặc biệt là những nhân vật có tên tuổi (Key Opinion Leaders – KOLs). Mục đích của họ là giảm nhu cầu và sức mua để ổn định hoặc giảm giá các token. Về cơ bản, FUD có thể được ví như thông tin giả hoặc tin tức “thổi phồng” hầu như không liên quan so với thực tế.

Thị trường sẽ nhanh chóng bị bao phủ bởi sự sợ hãi do các thông tin đến từ các KOLs trên các phương tiện xã hội như Telegram, Facebook, Twitter, Reddit,…

Trong những năm trở lại đây, kể cả khi Bitcoin tăng giá và dần trở nên phổ biến hơn, các phương tiện mạng xã hội chính thống và các tổ chức đã liên tiếp tấn công về độ uy tín của BTC và điển hình như những cáo buộc rửa tiền, tài trợ khủng bố.

Các phương tiện truyền thông thường phóng đại việc điều chỉnh giá hoặc quy định chặt chẽ của chính phủ đối với các sàn giao dịch tiền điện tử, giáng những đòn chí mạng vào thị trường.

Vậy ai sẽ là người có lợi từ FUD?

Những người tạo ra FUD sẽ là những người có lợi trong xu hướng này. Cụ thể là KOLs, những con cá mập thao túng giá và các nhà đầu tư có kinh nghiệm trước những hội chứng như FUD. Tuy nhiên, nghĩ sâu một chút thì mọi nhà giao dịch đều có thể có lợi từ việc này.

Trong một vài tình huống, nhà giao dịch có thể mở một lệnh bán khống cho một đồng coin và sau đó đăng tin tức tiêu cực hoặc không chính xác sau khi vị thế được cài đặt. Sau khi tin xấu được công bố, họ có thể kiếm được lợi nhuận khổng lồ bằng cách bán khống hoặc mua quyền chọn bán.

Các trường hợp FUD nổi tiếng mới đây nhất

Để nói về những trường hợp FUD là gì điển hình thì không thể không nhắc tới xu hướng FUD nổi tiếng gần đây nhất chính là do CEO của Tesla, Elon Musk là “chủ mưu” tạo ra rất nhiều hoang mang dư luận về thị trường Crypto với các phát ngôn “pump & dump” giá.

Các dòng tweet của Musk về thị trường tiền điện tử luôn là tâm điểm của các nhà đầu tư trong giới đầu tư coin trên toàn thế giới. Từng được coi là “đấng cứu thế” khiến tiền tiền điện tử được chấp nhận và áp dụng rộng rãi, những chiêu trò “sáng nắng chiều mưa” của người CEO này đã vô số lần khiến thị trường rơi vào cảnh thua lỗ, tin xấu liên tục lan tràn từ nhiều sản phẩm.

Elon Musk liên tục “ra tay” với thị trường bằng việc đăng các dòng tweet chấp nhận tiền mã hóa nhưng sau lại phát ngôn rằng các đồng coin nên có cách gia nhập môi trường thân thiện hơn.

Đồng thời, cũng trong tháng 5 mới đây, rất nhiều các câu hỏi dấy lên liên quan đến việc liệu Elon Musk và Ripple có hợp tác với nhau để tạo ra FUD Bitcoin khi mà Tesla vừa tuyên bố vô hiệu các khoản thanh toán bằng BTC cho các dòng sản phẩm của mình.

Sau sự cố này, cộng đồng tiền điện tử trở nên điên cuồng, tạo ra sự sợ hãi trên thị trường. Một số nhà giao dịch coin cho rằng đó chỉ là một thủ thuật “pump and dump”, trong khi những người khác thì rất sợ hãi, và một phần còn lại thì rất tự tin và đẩy mạnh mua vào. (Sildenafil Citrate) Bitcoin rất nhanh đã phản ứng với tin tức trên, nó giảm 15% trong khi chưa tới 3 giờ.

Cộng đồng Crypto từ lâu đã quá quen với các dòng tweet của Elon Musk, họ coi sự việc này đi quá xa và Musk trở thành một kẻ có tội. Tuy nhiên, những dòng tweet của vị CEO vẫn gây ra rất nhiều biến động cho thị trường.

Nhiều CEO khác của thị trường cũng đã lên tiếng, điển hình là CEO Binance – CZ đã bày tỏ sự bức xúc của mình qua dòng tweet.

“Những dòng tweet làm tổn hại đến tài chính của người khác là vô trách nhiệm và không hề vui nhộn chút nào ”.

CEO Binance cũng nhấn mạnh rằng nhiều nhà đầu tư tiền mã hóa đã mất không ít do các FUD mà Elon Musk đã tạo ra. Sau đó cũng khuyên các KOLs không nên ủng hộ cho việc này.

Một ví dụ khác về FUD phải nói đến đó là vụ việc ngày 21/5 mà Trung Quốc là thủ phạm và Phó Thủ tướng Trung Quốc đã yêu cầu “cải chính” các tin tức và tin đồn lan truyền trên các phương tiện truyền thông về hoạt động khai thác và kinh doanh Bitcoin. Một thông tin khác “Hồng Kông chỉ cho phép các nhà đầu tư chuyên nghiệp tham gia giao dịch tiền điện tử” cũng được chia sẻ rộng rãi.

Xu hướng FUD này đã tạo ra một làn gió bán tháo trên thị trường Crypto. Một kết quả nghiêm trọng đó là xóa sạch hơn 50% vốn hóa thị trường và đã làm nhiều nhà đầu tư hoảng sợ liệu đà uptrend của thị trường có thể sẽ kết thúc sớm.

Ngoài ra, một trong những minh họa nổi tiếng nhất về FUD đã được theo dõi cách đây không lâu khi Scott Minerd, Giám đốc Đầu tư (CIO) của doanh nghiệp tư vấn đầu tư nổi tiếng Guggenheim, nỗ lực “dọa” các nhà đầu tư nhỏ lẻ bằng việc dự đoán giá Bitcoin sẽ thay đổi. Minerd đã dự đoán Bitcoin sẽ giảm giá sâu trong vài tháng.

Trong tháng 4, ông cũng đã nói về một sự giảm giá lớn chưa từng có của thị trường Crypto, cụ thể là giảm 50% từ mức $20.000 đến $30.000. Ngay sau lời cảnh báo này, giá Bitcoin thật sự đã chạm đáy $30.000. Tuy nhiên, không lâu sau thì ông đã thay đổi dự đoán của mình và cho rằng BTC có thể đạt đỉnh 600 nghìn đô la Mỹ.

Cách để phòng tránh FUD là gì?

Sự thật là không ai muốn một cá nhân hoặc tổ chức có thể gây ảnh hưởng mạnh mẽ hoặc thậm chí thao túng thị trường thế giới, đặc biệt là thị trường cơ bản như tiền điện tử. Nhưng với tư cách là một thị trường cụ thể, các triệu chứng tiêu cực như ám ảnh sợ hãi (FUD) là rất nhiều, đặc biệt là ở những nhà đầu tư trẻ mới tham gia thị trường. Họ là những con rối dễ dàng bị xoay vòng trong trò chơi của những con cá mập với những hậu quả thảm khốc sau đó.

Vì vậy, để tránh và vượt qua FUD và không phạm phải những sai lầm đáng tiếc trên thị trường, bạn cần bắt đầu với sự tự nhận định và hiểu tầm quan trọng của kỷ luật, quản lý giao dịch rủi ro theo các quy tắc sau:

• Để xác định đó có phải là FUD hay không là điều không hề dễ dàng, vì vậy trader cần chuẩn bị tâm lý sẵn sàng để gặp phải hội chứng FUD bất kỳ khi nào.
• Bám sát chiến lược giao dịch của bạn: Mỗi nhà giao dịch cần phải có một chiến lược giao dịch và tuân theo chiến lược đó. Đây là cách để kiếm lợi nhuận lâu dài. Điều quan trọng chính là update các kiến thức giao dịch chất lượng để giúp tăng kinh nghiệm và kỹ năng đánh giá thị trường.
• Xác định rằng cảm xúc là kẻ thù của giao dịch: Hãy đặt tất cả cảm xúc sang một bên và trau dồi kinh nghiệm giao dịch của bạn để nâng cao sự quyết đoán trong quá trình giao dịch.
• Có phương pháp quản lý quỹ thông minh: Việc phân chia và quản lý quỹ hợp lý sẽ giúp trader giảm thiểu thiệt hại do FUD tạo ra. Bên cạnh đó, nếu quản lý tiền tốt có thể giúp bạn kiếm được lợi nhuận ổn định, lúc này FUD không còn có thể tác động đến quyết định đầu tư của bạn.
• Khi FUD xảy ra, các nhà giao dịch cần “mở to mắt”, nghĩa là thận trọng và bình tĩnh tóm tắt các sự kiện trong quá khứ đã xảy ra như thế nào và phản ứng của thị trường như thế nào, đồng thời đánh giá tình hình trước mắt một cách khách quan.

Sau khi tìm hiểu FUD là gì, bạn có thể thấy hội chứng này rất hay gặp trong quá trình đầu tư và gây ra cho chúng ta những sai lầm. Nếu ở trong thị trường đủ lâu, ít ai có thể tránh được tất cả các thời điểm FUD, ngay cả là một nhà giao dịch có kinh nghiệm lâu năm. Chính vì thế, để tăng sự tự tin khi giao dịch và không bị các tin tức xấu làm hoang mang, bạn cần phải tăng thêm kinh nghiệm và kiến thức trading cho mình.