Ảo tưởng về quyền kiểm soát và vai trò của may mắn trong giao dịch

Nhiều số liệu thống kê dựa trên hoạt động của các quỹ phòng hộ đã dẫn đến kết luận rằng không thể đạt được lợi nhuận vượt trội một cách nhất quán trên thị trường thông qua các quy tắc hoặc công thức, vì chúng không tốt hơn một cơ cấu đầu tư đa dạng được lựa chọn ngẫu nhiên. Điều này đã thúc đẩy các nhà lý thuyết tài chính khám phá lý do tại sao một thị trường tài chính hoạt động tốt lại tự nhiên loại bỏ lợi nhuận quá cao trong thời gian dài. Giả thuyết Thị trường Hiệu quả (EMH) đưa ra một lời giải thích.
Một thị trường hiệu quả là một thị trường mà tại bất kỳ thời điểm nào, tất cả thông tin mới đều được những người tham gia thị trường nắm bắt ngay lập tức và phản ánh vào giá cả thị trường. Điều này dẫn đến bước đi ngẫu nhiên, trong đó giá thị trường dao động không thể đoán trước và không thể dự đoán được theo thời gian. Các nghiên cứu về chỉ số giá cổ phiếu, cho cả thị trường và tài sản riêng lẻ, cho thấy biểu đồ chuyển động của chúng giống với kết quả của việc tung đồng xu ngẫu nhiên.

Mặc dù tôi không đồng ý với quan điểm cho rằng thị trường hoàn toàn hiệu quả nhưng tôi không bác bỏ ý kiến ​​cho rằng giá cả vận hành ngẫu nhiên. Trên thực tế, tính ngẫu nhiên chi phối nhiều hiện tượng xung quanh chúng ta, bắt nguồn từ những hạt lượng tử nhỏ nhất. Tính ngẫu nhiên này có thể không phải là điều gì đó huyền bí mà là sự phản ánh khả năng tính toán hạn chế của chúng ta cũng như việc thiếu các mô hình đủ mạnh để nắm bắt và hiểu đầy đủ về nó.
Nếu chúng ta lấy giá đóng cửa hàng ngày của một cổ phiếu (hoặc tài sản) trong thời gian dài và sắp xếp chúng dựa trên phần trăm thay đổi của chúng so với ngày hôm trước (bắt đầu từ mức giảm lớn nhất đến mức tăng lớn nhất) và vẽ tần số của chúng trên biểu đồ, chúng ta sẽ sẽ thu được hàm mật độ xác suất của lợi nhuận (xem biểu đồ bên dưới). Mỗi biểu đồ giá thể hiện sự phân bổ ngẫu nhiên của những thay đổi này theo thời gian. Từ hàm mật độ xác suất, có thể tạo ra nhiều chuỗi giá khác nhau. Do đó, những biến động giá mà chúng tôi quan sát được trong quá khứ không phải là kịch bản duy nhất có thể xảy ra.

Trong giao dịch, ảo tưởng về khả năng kiểm soát là hiện tượng mà nhà giao dịch tin rằng họ có toàn quyền kiểm soát kết quả của mình. Họ nghĩ rằng họ hiểu đầy đủ về thị trường và có thể thống trị nó sau khi đạt được mức độ thành công nào đó. Trên thực tế, giao dịch không chỉ là trò chơi kỹ năng mà còn là trò chơi chịu ảnh hưởng của may mắn.

“Định lý con khỉ và máy đánh chữ” là một phép ẩn dụ thú vị minh họa cho khái niệm này. Định lý này phát biểu rằng nếu một con khỉ ngẫu nhiên gõ phím trên máy đánh chữ trong một khoảng thời gian vô hạn thì cuối cùng nó có thể tạo ra một kiệt tác văn học hoàn toàn là tình cờ. Tương tự, trong giao dịch, ngay cả một nhà giao dịch thiếu kinh nghiệm cũng có thể đạt được lợi nhuận đáng kể chỉ nhờ vào may mắn. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ có khả năng lặp lại thành công đó một cách nhất quán.

May mắn trong giao dịch

Các nhà phân tích kỹ thuật thường truyền tai nhau một ý tưởng về việc thị trường – nơi phản ánh tâm lý đám đông, rằng đám đông đầu cơ thường phản ứng theo một cách nhất quán giống nhau trong một điều kiện cụ thể, và lịch sử giá có tính lặp lại. Điều này hình thành nên những xu hướng và mô hình giá được tìm thấy trên đồ thị giá và những lời giải thích rõ ràng về ý nghĩa của chúng. Tuy nhiên, vẫn tồn tại ở đó những biến động giá mang tính ngẫu nhiên, gần như không thế giải thích được dưới góc nhìn của phân tích cơ bản hay phân tích kỹ thuật.

Nếu mọi thứ diễn ra đúng như những gì một nhà giao dịch nghĩ, và không gặp phải bất ngờ nào từ thị trường, anh ta có thể coi mình là người may mắn. Dường như có một yếu tố lớn của sự ngẫu nhiên ở đây. Một câu hỏi lớn đặt ra là, liệu rằng những dao động của giá cả, ngay cả những biến động nhỏ nhất, không phải là ngẫu nhiên, mà đơn giản chỉ là chúng ta – với hiểu biết hạn hẹp về thị trường, chưa thể nhìn ra những quy luật đằng sau chúng.

Hãy luôn nhớ rằng chúng ta không bao giờ có thể biết chính xác kết quả mình sẽ đạt được và không có chiến lược nào có thể đảm bảo lợi nhuận trong tương lai. Thay vì cố gắng kiểm soát hoàn toàn kết quả giao dịch, chúng ta nên tập trung vào các biện pháp quản lý rủi ro để giảm thiểu tổn thất khi thị trường đi ngược lại kỳ vọng của chúng ta, đồng thời áp dụng tư duy dài hạn hơn.
Một trong những phương pháp quản lý rủi ro quan trọng nhất là đặt mức dừng lỗ cho mỗi giao dịch. Lệnh dừng lỗ giúp hạn chế mức lỗ tối đa mà nhà giao dịch có thể chịu đựng, đảm bảo rằng một giao dịch không thành công không có tác động đáng kể đến toàn bộ tài khoản.