Bạn Cần Hiểu Rõ Về Trái Phiếu – Tâm Lý Thị Trường, Áp Lực Nợ Công Và Ngõ Cụt Chính Sách Của Fed

Chúng ta sẽ bước vào một chủ đề tưởng chừng như “khô khan” nhưng lại đang là mạch ngầm gây chấn động toàn bộ thị trường tài chính toàn cầu: Trái phiếu chính phủ – đặc biệt là trái phiếu dài hạn. Và đi kèm với nó là một nỗi ám ảnh kinh niên: lãi suất và nợ công.

Trong khi Phố Wall vẫn đang phản ứng với các dòng tweet hay thuế quan của Trump, thì thị trường trái phiếu đang kể cho chúng ta một câu chuyện sâu hơn, nghiêm trọng hơn – câu chuyện về niềm tin vào khả năng quản lý tài khóa của chính phủ Mỹ, cũng như năng lực kiểm soát lạm phát của Cục Dự trữ Liên bang (Fed).

I. ÁP LỰC LÊN TRÁI PHIẾU DÀI HẠN: KHI NHÀ ĐẦU TƯ ĐÒI "PHÍ RỦI RO QUỐC GIA"

Lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ kỳ hạn 30 năm dao động quanh ngưỡng 5% – một mức được xem là "mốc tâm lý quan trọng". Sự tăng vọt này không chỉ là do kỳ vọng về chính sách lãi suất, mà còn là hệ quả của nỗi lo lớn hơn: thâm hụt ngân sách và nợ công không thể kiểm soát.

📌 Tại sao trái phiếu dài hạn bị bán tháo?

Chi tiêu ngân sách liên tục vượt xa thu ngân sách.

Chính phủ Mỹ buộc phải phát hành thêm nợ, chủ yếu ở kỳ hạn dài.

Các nhà đầu tư yêu cầu lợi suất cao hơn để bù đắp rủi ro vỡ nợ hoặc lạm phát dài hạn.

Tâm lý "không tin vào chính phủ" bắt đầu manh nha.

Dữ liệu định vị từ JPMorgan cho thấy các vị thế bán trái phiếu dài hạn đang ở mức cao nhất kể từ tháng 2, trong khi số lượng nhà đầu tư giữ vị thế mua ròng đã giảm về mức thấp nhất cùng kỳ. Đồng thời, trên thị trường quyền chọn, nhà đầu tư sẵn sàng chi trả phí cao hơn để phòng hộ trước đợt bán tháo sắp tới – một chỉ dấu rõ ràng cho thấy họ tin rằng giá trái phiếu sẽ tiếp tục giảm.

II. SỰ PHÂN KỲ KỲ LẠ: NGẮN HẠN VẪN "ĐƯỢC ƯA CHUỘNG"

Điều thú vị là trái phiếu kỳ hạn 2 năm và 5 năm lại nhận được sự quan tâm mạnh mẽ. Các cuộc đấu giá gần đây ghi nhận mức độ tham gia gián tiếp (thường từ các nhà đầu tư nước ngoài) cao kỷ lục.

👉 Điều này phản ánh một chiến lược phổ biến:

“Tôi vẫn tin vào chính phủ Mỹ – nhưng chỉ trong vài năm tới. Sau đó, thì không chắc.”

Đây là một tín hiệu cảnh báo: niềm tin vào chính sách tài khóa dài hạn của Mỹ đang xói mòn.

III. KHỦNG HOẢNG TỰ TẠO: FED VÀ NGÕ CỤT CHÍNH SÁCH

Biên bản cuộc họp tháng 5 của Fed đã cho thấy một bức tranh cực kỳ phức tạp. Fed đang bị kẹt trong thế tiến thoái lưỡng nan, khi phải đối mặt với:

Lạm phát có nguy cơ tăng trở lại, do thuế quan của Trump với Trung Quốc, khiến hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn.

Tăng trưởng và việc làm có dấu hiệu suy yếu, do niềm tin doanh nghiệp giảm, đầu tư đình trệ và chi phí vay cao.

🧠 Bài toán kinh điển của Fed không còn áp dụng được:

Tăng lãi suất để chống lạm phát → bóp nghẹt tăng trưởng.

Giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng → làm bùng phát lạm phát.

Chúng ta đang bước vào thời kỳ mà giới học thuật gọi là: “Đình lạm” (stagflation) – kẻ thù lớn nhất của ngân hàng trung ương, khi cả hai mục tiêu – kiểm soát giá cả và hỗ trợ việc làm – đều bị đe dọa.

IV. CHÍNH SÁCH THƯƠNG MẠI: BIẾN SỐ KHÓ LƯỜNG NHẤT

Biên bản cũng tiết lộ rằng Fed đang chờ đợi sự rõ ràng từ phía chính phủ, đặc biệt về:

Chính sách thuế quan của Trump.

Định hướng tài khóa (liệu có cắt giảm chi tiêu hay tiếp tục mở rộng nợ công?).

Vài ngày sau cuộc họp, Trump bất ngờ hoãn áp dụng thuế suất cao nhất và đồng ý mở cửa đàm phán thêm 90 ngày với Trung Quốc. Phố Wall lập tức phản ứng tích cực, nhưng trái phiếu thì không – cho thấy sự cảnh giác dài hạn không hề thay đổi.

V. RỦI RO HỆ THỐNG VÀ HỆ QUẢ ĐA CHIỀU

Thị trường đang rơi vào trạng thái mất định hướng chính sách:

Fed không thể dẫn dắt kỳ vọng thị trường vì bản thân họ cũng không rõ chính phủ sẽ hành động ra sao.

Điều này khiến nhà đầu tư không thể định giá rủi ro hợp lý, tạo ra sự biến động lớn trong cả cổ phiếu và trái phiếu.

📉 Tác động:

Cổ phiếu: bị đè bởi chi phí lãi vay cao, suy giảm lợi nhuận và lo ngại tăng trưởng chậm lại.

Trái phiếu: bị kẹt giữa nỗi sợ lạm phát và kỳ vọng chính sách không rõ ràng.

Vàng, tiền điện tử: có thể hưởng lợi như nơi trú ẩn, nhưng cũng đối mặt với biến động do đồng USD mạnh lên và thanh khoản siết chặt.

VI. KẾT LUẬN: CHÚNG TA ĐANG ĐI VÀO GIAI ĐOẠN KHÔNG CÒN “TRẬT TỰ TÀI CHÍNH” CŨ

Trong một thế giới lý tưởng, ngân hàng trung ương có thể hành động độc lập, còn chính phủ thì điều hành tài khóa một cách có trách nhiệm. Nhưng hiện tại, mọi thứ đang vỡ vụn:

Chính phủ chi tiêu bừa bãi.

Ngân hàng trung ương bị vô hiệu hóa.

Thị trường trái phiếu không còn là nơi "an toàn" như truyền thống.

Bài học lớn nhất ở đây là:

Chính sách bất ổn → thị trường bất ổn.
Mất niềm tin vào chính sách → mất niềm tin vào tài sản dài hạn.