Cách hoạt động của giao dịch quyền chọn

Quyền chọn mua (Call Options)

Quyền chọn mua (Call Options) là một thỏa thuận giữa bên mua và bên bán, trong đó quy định người mua được quyền MUA một loại tài sản tài chính tại một mức giá đã được thỏa thuận vào một ngày cụ thể (kiểu Châu Âu) hoặc trong thời gian nhất định (kiều Mỹ).

Về cơ bản, người mua luôn muốn phòng ngừa rủi ro còn người bán thì lại nhắm đến lợi nhuận nhiều hơn. Vì vậy, khi giao thương sẽ có 2 trường hợp xảy ra tại ngày đáo hạn như sau:

• Trường hợp 1: Giá thực hiện > Giá thị trường

Trong trường hợp này, người mua sẽ lựa chọn mua với giá thị trường (vì nó rẻ hơn). Khi đó, hợp đồng quyền chọn xem như vô dụng và người mua phải thanh toán phí quyền chọn.

• Trường hợp 2: Giá thực hiện < Giá thị trường

Ngược lại, nếu giá thực hiện rẻ hơn, người mua sẽ thực hiện quyền chọn mua. Các khoản phí họ phải trả là phí quyền chọn và giá thực hiện theo hợp đồng.

Quyền chọn bán (Put Options)

Tương tự, quyền chọn bán (Put Options) là một hợp đồng thỏa thuận giữa 2 bên, quy định người mua quyền chọn bán được quyền BÁN một loại tài sản tài chính với một mức giá đã thỏa thuận ban đầu, vào một ngày nhất định (kiểu Châu Âu) hoặc trong thời gian nhất định (kiều Mỹ).

Tương tự như Call Options, quyền chọn bán (Put Options) cũng có 02 trường hợp diễn ra tại ngày đáo hạn như sau:

• Trường hợp 1: Giá thực hiện > Giá thị trường

Trong trường hợp này, người mua sẽ lựa chọn bán giá thực hiện. Các khoản phí họ phải trả là phí quyền chọn và giá thực hiện theo hợp đồng.

• Trường hợp 2: Giá thực hiện < Giá thị trường

Đối với trường hợp này, người mua sẽ bán tài sản ngay trên thị trường và bỏ qua việc thực hiện hợp đồng quyền chọn. Khi đó, người mua cần thanh toán phí quyền chọn cho người bán.

Quyền và nghĩa vụ các bên được thực hiện như thế nào?

Quyền và nghĩa vụ của các bên được tóm tắt như bảng dưới đây:

Ví dụ cụ thể về cách thức hoạt động của option

Ví dụ 1: Call Options – Quyền chọn mua

Vào ngày 1/6/2022, một nhà đầu tư mua vào hợp đồng quyền chọn mua (Call Options) cổ phiếu Bank of America (BAC) với số lượng 100 cổ phiếu, ngày đáo hạn vào 31/12/2022 và giá thực hiện là $100. Phí quyền chọn là $2/cổ phiếu.

Trong tình huống này, có 2 khả năng có thể xảy ra tại ngày đáo hạn 31/12/2022 như sau:

• Giá thị trường của BAC là $110/cổ phiếu

Nhà đầu tư sẽ thực hiện quyền mua theo hợp đồng, mua với giá $100/cổ phiếu. Tổng số tiền nhà đầu tư mua là $100*100=$10.000. Chi phí nhà đầu tư cần trả là 2$*100=200$.

Suy ra tổng chi phí nhà đầu tư thanh toán khi thực hiện quyền chọn là: $10.000+$200=$10.200.

• Giá thị trường của BAC dưới $100/cổ phiếu

Nhà đầu tư thực hiện mua cổ phiếu trực tiếp ngay trên thị trường. Khi đó, nhà đầu tư cần phải thanh toán phí quyền chọn là: $2*100=$200.

Ví dụ 2: Put Options – Quyền chọn bán

Tương tự như ví dụ trên, đối với quyền chọn bán (Put Options), giao dịch cũng sẽ xảy ra 2 trường hợp như sau:

• Giá thị trường của BAC là $110/cổ phiếu

Nhà đầu tư sẽ không thực hiện hợp đồng, mà bán trực tiếp trên thị trường với giá $110/cổ phiếu. Tổng số tiền nhà đầu tư bán thu được là $110*100=$11.000. Chi phí nhà đầu tư trả là $2*100=$200.

Suy ra, tổng lợi nhuận mà nhà đầu tư có được khi thực hiện quyền chọn là: $11.000-$200=$10.800.

• Giá thị trường của BAC dưới $100/cổ phiếu

Nhà đầu tư bán cổ phiếu BAC theo hợp đồng với giá $100/cổ phiếu. Tổng số tiền mà nhà đầu tư có được là $100*100=$10.000. Chi phí nhà đầu tư cần phải trả: 2$*100=$200.

Suy ra, số tiền mà nhà đầu tư có được sau khi thực hiện quyền chọn bán là: $10.000-$200=$9.800.

Ưu nhược điểm của Hợp đồng quyền chọn?

Ưu điểm

Hợp đồng quyền chọn đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong hoạt động kinh tế và giao dịch tài chính. Dưới đây là một số lý lý do chính khiến các nhà đầu tư lựa chọn hợp đồng quyền chọn:

• Hợp đồng quyền chọn (Option) giúp phòng ngừa rủi ro: Hoạt động tài chính và giao thương luôn tồn tại các rủi ro như rủi ro biến động thị trường, rủi ro tỷ giá,… Với việc thiết lập giá trước, Option Contract là công cụ hạn chế rủi ro cho người mua hiệu quả.
• Đầu tư quyền chọn mang lại lợi nhuận cao cho nhà đầu tư: Ngoài chức năng phòng vệ, quyền chọn cho phép nhà đầu tư linh hoạt THỰC HIỆN hay KHÔNG THỰC HIỆN để lựa chọn phương án đạt lợi nhuận cho bản thân, bất chấp biến động của thị trường.
• Cho phép nhiều giao dịch được thực hiện đồng thời.
• Cho phép nhiều cách kết hợp và chiến lược giao dịch, với các cơ chế rủi ro/phần thưởng riêng biệt.

Nhược điểm

• Cơ chế làm việc và tính toán phí hợp đồng đôi lúc phức tạp và khó hiểu.
• Chiến lược giao dịch tương đối phức tạp hơn khi so sánh với các lựa chọn thay thế thông thường.
• Mức độ thanh khoản thấp của thị trường quyền chọn thường khiến chúng trở nên kém hấp dẫn hơn đối với hầu hết các nhà giao dịch.
• Giá trị của phí hợp đồng quyền chọn rất biến động và thường có xu hướng giảm khi càng đến gần ngày đáo hạn hợp đồng.