EU đánh giá lại các cuộc điều tra công nghệ đối với Apple, Google và Meta

• Liên minh Châu Âu (EU) đang xem xét lại các cuộc điều tra đối với các "gã khổng lồ công nghệ" như Apple, Meta và Google.
• DMA được coi là một trong những bộ luật nghiêm ngặt nhất, với hình phạt lên đến 10% doanh thu toàn cầu nếu vi phạm.
• Hiện tại, EU đang tạm dừng các quyết định phạt trong khi xem xét lại.
• Chiến thắng của Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng đã tác động đến việc EU suy nghĩ về quy định đối với Big Tech.

Ngày 14 tháng 1 - Liên minh Châu Âu (EU) đang đánh giá lại các cuộc điều tra nhắm vào các "gã khổng lồ công nghệ" như Apple, Meta, và Google (Alphabet). Đây là một bước đi quan trọng trong bối cảnh luật pháp công nghệ ngày càng siết chặt và những thay đổi trong bối cảnh chính trị toàn cầu.

Cuộc "tái kiểm tra" chưa từng có của EU

Theo thông tin từ nguồn tin nội bộ, Ủy ban Châu Âu đang cân nhắc thu hẹp hoặc thay đổi phạm vi của các cuộc điều tra đã bắt đầu kể từ tháng 3 năm 2024, khi Đạo luật Thị trường Kỹ thuật số (Digital Markets Act - DMA) được triển khai. Được xem là một trong những bộ luật nghiêm ngặt nhất thế giới nhằm hạn chế sức mạnh của các tập đoàn công nghệ lớn, DMA không chỉ đặt ra các quy tắc khắt khe về hoạt động kinh doanh mà còn có thể phạt đến 10% doanh thu toàn cầu của công ty nếu vi phạm.

Mặc dù vậy, hiện tại EU đang "tạm dừng" các quyết định phạt hoặc áp dụng hình phạt trong khi tiến hành xem xét toàn diện. Công việc kỹ thuật liên quan đến các vụ kiện vẫn tiếp tục, nhưng mọi quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào chỉ đạo chính trị sắp tới.

Vì sao EU cần xem xét lại?

Một trong những yếu tố khiến EU phải cân nhắc lại là sự thay đổi trong bối cảnh chính trị tại Hoa Kỳ. Chiến thắng của Tổng thống đắc cử Donald Trump được cho là một phần khiến các nhà chức trách Brussels suy nghĩ kỹ hơn về việc mở rộng hoặc siết chặt các quy định đối với Big Tech. Các tập đoàn công nghệ lớn như Apple, Meta và Google đã công khai thúc giục ông Trump lên tiếng chống lại sự giám sát của EU, cho rằng điều này có thể ảnh hưởng xấu đến quan hệ xuyên Đại Tây Dương.

Tuy nhiên, một nguồn tin cho biết chiến thắng của ông Trump không phải là nguyên nhân chính dẫn đến việc EU "tạm dừng", mà chỉ là một yếu tố nhỏ trong bức tranh toàn cảnh.

DMA: Quy định khắt khe nhất từng có

DMA chính thức có hiệu lực vào năm 2022 và ngay lập tức trở thành tâm điểm của các tranh cãi về công nghệ và quyền lực thị trường. Bộ luật này nhắm trực tiếp vào các "gatekeeper" – những công ty công nghệ có sức ảnh hưởng lớn trên thị trường như Apple với App Store, Google với hệ thống tìm kiếm và quảng cáo, hay Meta với các nền tảng mạng xã hội.

Luật định rõ những gì các nền tảng lớn được phép làm và cấm làm, từ việc ưu ái các sản phẩm/dịch vụ của mình trên nền tảng, đến việc ép buộc các nhà phát triển sử dụng hệ thống thanh toán độc quyền. Nếu vi phạm, các công ty có thể đối mặt với mức phạt tài chính khổng lồ hoặc thậm chí bị buộc phải thay đổi mô hình kinh doanh.

Big Tech đang phản công

Trong khi EU siết chặt, các công ty công nghệ lớn cũng không ngồi yên. Meta, tập đoàn đứng sau Facebook và Instagram, đã thực hiện một số điều chỉnh đáng kể trong chiến lược quản lý nội dung. Tuần trước, Meta đã thông báo ngừng chương trình kiểm tra thông tin tại Hoa Kỳ, một động thái được cho là nhằm làm dịu mối quan hệ với chính quyền Trump sắp tới. CEO Mark Zuckerberg đang tìm cách cân bằng giữa lợi ích kinh doanh và áp lực chính trị, nhất là khi các nền tảng của Meta thường xuyên bị chỉ trích vì kiểm duyệt nội dung thiên vị.

Trong khi đó, Apple và Google cũng đang vận động mạnh mẽ để giảm thiểu tác động từ các cuộc điều tra tại EU. Cả hai công ty đều tuyên bố rằng họ tuân thủ đầy đủ các quy định hiện hành, nhưng vẫn không thể tránh khỏi việc trở thành mục tiêu chính trong các vụ kiện DMA.

Elon Musk và những vấn đề mới nổi

Không chỉ Big Tech, EU cũng đang hướng sự chú ý đến các nền tảng mới nổi. Mạng xã hội X (trước đây là Twitter) của Elon Musk đang nằm trong tầm ngắm của EU. Nền tảng này, vốn được biết đến với lập trường tự do ngôn luận, đang đối mặt với các câu hỏi liên quan đến việc kiểm duyệt nội dung và khả năng vi phạm luật của EU. Là một đồng minh thân cận của Trump, Elon Musk có thể sẽ phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn trong những tháng tới.

Tương lai sẽ ra sao?

Dù chưa rõ kết quả của đợt đánh giá này, nhưng rõ ràng là cuộc chiến giữa EU và các gã khổng lồ công nghệ sẽ không sớm kết thúc. Các quyết định được đưa ra trong những tháng tới sẽ không chỉ định hình cách Big Tech hoạt động tại Châu Âu mà còn ảnh hưởng đến bức tranh toàn cầu về quyền lực công nghệ và luật pháp.

Liệu EU sẽ tiếp tục giữ vững lập trường mạnh mẽ, hay phải điều chỉnh để phù hợp với áp lực chính trị và kinh tế? Và liệu các công ty công nghệ lớn có tìm được cách thích nghi trong một thế giới ngày càng bị kiểm soát chặt chẽ? Tất cả vẫn đang là câu hỏi mở, nhưng chắc chắn một điều: cuộc chơi này đang ngày càng trở nên thú vị hơn bao giờ hết.