EU đối mặt tình trạng khủng hoảng khí đốt

Mùa đông khắc nghiệt làm cạn kiệt kho dự trữ

Mùa đông luôn là thời điểm căng thẳng đối với nguồn cung khí đốt của EU, khi nhu cầu tăng cao gấp đôi do nhu cầu sưởi ấm. Trong điều kiện bình thường, khoảng 30% lượng khí tiêu thụ trong mùa đông đến từ kho dự trữ, nhưng trong những đợt giá rét khắc nghiệt, con số này có thể vượt 50%.

Tuy nhiên, mùa đông 2024-2025 diễn ra với thời tiết lạnh hơn và ít gió hơn, khiến EU phải tiêu thụ nhiều khí đốt hơn dự kiến. Đến đầu tháng 2/2025, lượng dự trữ khí đốt chỉ còn khoảng 50%, thấp hơn đáng kể so với mức 70% cùng kỳ năm trước và gần chạm mức thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2022. Điều này đặt ra bài toán nan giải: EU phải bổ sung dự trữ thế nào để chuẩn bị cho mùa đông tiếp theo?

Thách thức trong việc tích trữ khí đốt mùa hè

Thông thường, các công ty năng lượng sẽ tranh thủ giá khí đốt thấp vào mùa hè để tích trữ, sau đó bán lại vào mùa đông với giá cao hơn nhằm tối ưu lợi nhuận. Tuy nhiên, năm 2025 chứng kiến một nghịch lý: giá khí đốt mùa hè cao hơn mùa đông, làm giảm động lực tích trữ và có thể gây thiệt hại lên tới 3 tỷ euro cho các nhà đầu tư, theo Bloomberg Intelligence.

Hơn nữa, nguồn cung khí đốt toàn cầu đang bị siết chặt do các dự án khai thác mới bị trì hoãn. EU còn phải cạnh tranh gay gắt với Trung Quốc và Nhật Bản trong việc mua khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), làm gia tăng nguy cơ không tích trữ đủ nguồn cung cần thiết.

Nguồn cung từ Nga – liệu có còn là giải pháp?

Một yếu tố khác khiến thị trường khí đốt châu Âu trở nên bất ổn là thỏa thuận trung chuyển khí đốt giữa Nga và Ukraine đã hết hạn vào cuối năm 2024, khiến nguồn cung từ Nga sụt giảm đáng kể. Dù vẫn có khả năng Mỹ hoặc các bên liên quan đạt thỏa thuận hòa bình giúp nối lại một phần nguồn cung từ Nga, nhưng câu hỏi đặt ra là liệu EU có sẵn sàng phụ thuộc trở lại vào nguồn năng lượng từ Moscow hay không.

Trong khi đó, kế hoạch REPowerEU vẫn duy trì mục tiêu loại bỏ hoàn toàn khí đốt Nga vào năm 2027, khiến triển vọng về việc khôi phục nguồn cung từ Nga trở nên không chắc chắn.

Giải pháp nào cho EU?

Ủy ban châu Âu đang xem xét kéo dài các quy định về dự trữ khí đốt đến năm 2027, trong khi một số quốc gia như Đức, Ý và Hà Lan đề xuất nới lỏng các yêu cầu để giảm áp lực tài chính cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, với những bất ổn về nguồn cung, giá cả và tình hình chính trị, EU có thể đối mặt với nguy cơ thiếu hụt khí đốt nghiêm trọng trong mùa đông tới. Nếu không có các biện pháp ứng phó hiệu quả, cuộc khủng hoảng năng lượng này có thể trở thành một "cơn ác mộng" thực sự đối với nền kinh tế và đời sống của người dân châu Âu.