Làm sao để phát triển một "bộ não giao dịch"? Nhà tâm lý học Norman Welz sẽ giúp bạn đi tìm lời giải!
Vâng, đó là luận điểm cơ bản của "Trading Psychologie", một cuốn sách về tâm lý giao dịch của Đức năm 2012. Nhiều độc giả và nhà phê bình nhận xét rằng đây là cuốn sách hay nhất về chủ đề này mà họ từng đọc, hoặc đây là cuốn sách đầu tiên được sử dụng một cách thực tế.
Tác giả của cuốn sách, Norman Welz, là một nhà tâm lý học và nhà báo, người rất quan tâm đến thị trường chứng khoán và tâm lý học liên quan. Chuyên môn của ông ấy là tâm lý giao dịch, một chủ đề mà ông không chỉ có kinh nghiệm sâu rộng mà còn có một số hiểu biết độc đáo. Quan trọng hơn hết, Norman Welz còn đào tạo các trader phát triển bộ não của họ theo đúng hướng.
Welz nhấn mạnh rằng tác phẩm của ông khác biệt với vô số cuốn sách cùng lĩnh vực ở chỗ nó tập trung vào tính ứng dụng của tâm lý giao dịch. Mọi người đều biết rằng, trader cần có kỷ luật, nhưng việc chấp nhận ý tưởng này là chưa đủ để cho phép các trader có một cách hành xử đúng đắn.
Tất cả thực sự nằm trong tâm trí
Bản chất của vấn đề là hầu hết mọi người đều thích và cần sự an toàn dưới mọi hình thức, nhưng "trading là công việc kinh doanh không an toàn nhất mà bạn có thể tham gia", ông Welz cho biết. Ông lập luận rằng không có nghề nghiệp nào khác tạo ra nhiều cảm xúc mãnh liệt và phản ánh nhiều tính cách của chúng ta như vậy. Ông còn khẳng định rằng: "Chúng ta không giao dịch tài sản và tiền, mà chúng ta trở thành tiền."
Để giao dịch hiệu quả, thì tư duy đúng đắn là điều cần thiết. Tuy nhiên, không gì khó hơn việc tách chúng ta ra khỏi các yếu tố khác nhau đã tạo ra lối tư duy của chúng ta ngay từ đầu, và điều đó quyết định cách bộ não của chúng ta hoạt động. Chúng ta bị ảnh hưởng bởi cha mẹ, gia đình, bạn bè, môi trường, xã hội, phương tiện truyền thông, sách vở, v.v. Vào thời điểm chúng ta bắt đầu giao dịch, tất cả những ảnh hưởng này sẽ có xu hướng sửa chữa các mô hình giao dịch thường không hoạt động hoặc dưới mức tối ưu. Việc cố gắng thay đổi những khuôn mẫu này phải nói là cực kỳ khó khăn và đáng sợ.
Tại sao trader lại bỏ qua sức mạnh của tâm lý?
Để hiểu cách tiếp cận của tác giả Welz, chúng ta cần phải hiểu vai trò phổ biến của tâm lý và não bộ. Mặc dù quan điểm cho rằng tâm lý học rất quan trọng đối với trading không có gì mới, nhưng ông Welz tin rằng trading thực sự là 100% tâm lý học. Nếu không có tâm trí, chúng ta không bao giờ có thể đánh giá rủi ro tài chính hoặc nhận ra các xu hướng. Ông Welz nói: "Không có não bộ, không thể có giao dịch trên thị trường chứng khoán."
Do đó, sức mạnh tinh thần là hoàn toàn cơ bản đối với giao dịch thành công. Hơn nữa, khoảng 95% hành động của chúng ta là trong tiềm thức và chúng ta có xu hướng lặp đi lặp lại các hành vi của mình. Nhưng đáng tiếc thay, sự lặp lại này đồng nghĩa với việc chúng ta cũng lặp đi lặp lại những hành động sai lầm hoặc thậm chí là tai hại của mình.
Để hỗ trợ cho lập luận này, ông Welz đề cập đến một nghiên cứu trong số 120 trader được cung cấp một hệ thống đã chứng minh giá trị nội tại của nó theo thống kê trong 19 trên 20 năm trước. Sau một năm thử nghiệm, rõ ràng là 119 trong số những trader này đã thất bại với hệ thống này vì khuynh hướng tinh thần của họ đã khiến họ lạc lối. Nhưng ngoại trừ 1 trader đã có một quy trình tinh thần khác biệt.
Ông Welz nói: "Thành công đến từ cái đầu. Hệ thống này tốt, nhưng thái độ và tâm lý mà các trade áp dụng hệ thống đó thì không."
Hầu hết các trader là nam giới, những người có xu hướng nghĩ rằng tâm lý không phải là điều thực sự quan trọng. Thay vào đó, họ nghĩ rằng điều quan trọng là những quan niệm đơn giản về việc trở nên lý trí một cách lạnh lùng, hiểu biết đầy đủ và có kinh nghiệm. Tuy nhiên, theo Welz, tính hợp lý, thông tin và kinh nghiệm không giúp ích gì nếu bộ não không được lập trình và điều chỉnh phù hợp. Vậy, chúng ta có thể làm gì để khiến tâm trí và tiềm thức của mình hành động phù hợp?
Cách tiếp cận của nhà tâm lý học Norman Welz
Norman Welz đã làm việc với bộ não của các trader thông qua tiềm thức và thôi miên. Các học viên đã đặt được vào tâm trạng tin tưởng và các năng lực cần thiết được neo giữ trong các vùng tiềm thức của não bộ.
Nếu quá trình này nghe có vẻ hơi lạ thì bạn hãy nhớ điều này: Trong nhiều năm, ông Welz đã giúp mọi người vượt qua nỗi sợ hãi và bế tắc, giúp họ giành chức vô địch thể thao và thậm chí là giành chiến thắng tại Thế vận hội. Hơn nữa, ông ấy đã giúp các trader kiếm tiền bằng cách kích hoạt năng lượng tinh thần, động lực và hành vi phù hợp. Ông nhấn mạnh rằng, mỗi người đều có những "cây cầu" và rào cản tinh thần riêng cần vượt qua để đảm bảo thành công.
"Kỷ luật giao dịch" xuất phát từ việc sửa đổi hành vi của một người theo hướng mong muốn và vượt qua sự kháng cự hoặc nỗi sợ hãi tinh thần thường ngáng đường họ. Đặc biệt trong bối cảnh giao dịch, ông Welz tin rằng có hẳn "những đội quân kháng chiến". Trên thực tế, bộ não giao dịch đòi hỏi phải tích hợp kiến thức thị trường và đầu tư phù hợp với năng lực tinh thần đúng đắn. Không phải những kỹ năng thông thường không quan trọng, chỉ là chúng thường bị chế ngự bởi những khuôn mẫu tinh thần và hành vi sai lầm.
Do đó, giao dịch hiệu quả liên quan đến việc sửa đổi tính cách. Theo ông Welz, "những người không sẵn sàng thử điều này thậm chí không nên bận tâm đến việc giao dịch". Những người chỉ tập trung vào cái gọi là khía cạnh logic của biểu đồ và xu hướng, bao gồm tất cả các mô hình như "cờ, tam giác, kênh giá hay phạm vi giao dịch", cuối cùng sẽ bối rối trước vô số cảm xúc chắc chắn xuất hiện và thậm chí chi phối thị trường.
Song song đó, ông Welz tin rằng bất kỳ ai cũng có thể trở thành một trader và vượt qua nỗi sợ hãi của mình, với điều kiện là mọi người có thể giải quyết những lo lắng cơ bản và thực sự sẵn sàng tự mình tìm hiểu chính mình. Tất nhiên, kiến thức và kỹ năng tài chính, thông tin và nghiên cứu vẫn đóng vai trò quan trọng.
Tuy nhiên, không dễ dàng để trở thành một trader thành công. Ông Welz khuyên mọi người không nên nghĩ rằng họ có thể "bắt đầu với một tài khoản nhỏ và sống bằng thu nhập của mình với tư cách là một trader chuyên nghiệp trong vòng 6 tháng". Phải mất kha khá thời gian và sự cống hiên. Nếu không, trên đường quốc lộ bây giờ sẽ chật kín những chiếc Ferrari và Porsche mất!
Lời kết
Vai trò cơ bản của tâm lý giao dịch có xu hướng bị đánh giá thấp và mọi người thường quá chú trọng vào khía cạnh kỹ thuật. Mặc dù cả hai đều cần thiết, nhưng có thể cho rằng tư duy đúng đắn sẽ giúp phân biệt trader thành công với trader thất bại.
Việc học các khía cạnh kỹ thuật của trading đơn giản hơn nhiều so với việc sở hữu một tư duy giao dịch đúng đắn. Bởi để có được "bộ não giao dịch", nó đòi hỏi bạn phải nỗ lực hết sức để cải thiện các đặc điểm tính cách của chính mình và loại bỏ các khuôn mẫu hành vi cố hữu. Quá trình này không dễ dàng và như đã nói, nó đòi hỏi sự cống hiến, thời gian, và thường cần đến sự trợ giúp từ một huấn luyện viên lành nghề. Tuy nhiên, kết quả nhận về sẽ rất xứng đáng!