Mỹ tuyên bố áp thuế 35% với Canada: Căng thẳng thương mại leo thang vì Fentanyl và bất bình đẳng thương mại

Washington, ngày 10 tháng 7 năm 2025 – Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump vừa công bố mức thuế thương mại mới lên tới 35% đối với Canada, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8, đánh dấu một bước leo thang đáng kể trong chính sách thương mại bảo hộ của ông. Quyết định này không chỉ phản ánh mối quan ngại ngày càng lớn về dòng chảy Fentanyl vào Hoa Kỳ, mà còn khơi lại những cáo buộc lâu năm về thương mại không công bằng giữa hai nước láng giềng.

🔶 1. Nội dung chính của tuyên bố áp thuế

Trong bức thư chính thức gửi Thủ tướng Canada Mark Carney, ông Trump tuyên bố:

Áp mức thuế 35% trên diện rộng với hàng hóa Canada, tách biệt với các mức thuế theo ngành trước đó (ví dụ: ô tô, nhôm, gỗ xẻ).

Lý do chính thức:

Canada bị cáo buộc thiếu hành động trong việc ngăn dòng chảy Fentanyl, một chất gây nghiện góp phần vào khủng hoảng opioid tại Mỹ.

Hệ thống thương mại của Canada được cho là đang bảo hộ quá mức, cản trở các doanh nghiệp Hoa Kỳ tiếp cận thị trường, đặc biệt là trong lĩnh vực nông sản và sữa – nơi thuế nhập khẩu của Canada lên tới 400%.

🔷 2. Chiến lược "áp lực tối đa" của ông Trump

Đây là bước đi mới nhất trong chiến dịch tái định hình cán cân thương mại toàn cầu của ông Trump – lần này nhằm vào đối tác thương mại gần gũi nhất của Hoa Kỳ.

Mặc dù Canada gần đây đã rút lại đề xuất đánh thuế kỹ thuật số đối với các công ty Mỹ, động thái này dường như chưa đủ để ngăn chặn các biện pháp trừng phạt thương mại. Ông Trump tuyên bố sẵn sàng xem xét điều chỉnh hoặc rút lại thuế nếu Canada có động thái cụ thể trong kiểm soát Fentanyl và tự do hóa tiếp cận thị trường.ư

🧩 3. Tác động kinh tế tiềm tàng

🔺 Đối với Canada:

Canada là đối tác thương mại lớn thứ hai của Mỹ, với kim ngạch hai chiều hơn 900 tỷ USD/năm. Thuế suất 35% có thể:

Làm giảm mạnh xuất khẩu sang Mỹ, đặc biệt trong các ngành nông nghiệp, gỗ, năng lượng, công nghiệp nhẹ.

Gây áp lực lên thị trường lao động tại các vùng phụ thuộc xuất khẩu (Ontario, Alberta, British Columbia).

Gia tăng lạm phát nội địa nếu chi phí xuất khẩu tăng bị chuyển sang giá tiêu dùng

🔺 Đối với Mỹ:

Các doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào nguồn cung đầu vào từ Canada, đặc biệt là trong lĩnh vực xây dựng (gỗ, nhôm), chế tạo (phụ tùng ô tô), năng lượng.

Người tiêu dùng có thể đối mặt với chi phí hàng hóa cao hơn, đặc biệt là trong bối cảnh lạm phát vẫn ở mức nhạy cảm.

🔻 Thị trường tài chính:

Đô la Canada (CAD) có khả năng sẽ chịu áp lực bán nếu xung đột leo thang.

Các thị trường hàng hóa như gỗ xẻ, nhôm, sữa và năng lượng có thể biến động mạnh.

Chứng khoán Mỹ và Canada cũng có thể điều chỉnh nếu tâm lý rủi ro tăng cao.

🧭 4. Hệ lụy chính trị và đối ngoại

Quan hệ Mỹ – Canada có thể bị tổn hại nghiêm trọng sau giai đoạn ngắn cải thiện hồi tháng 6.

Hiệp định USMCA (Hiệp định Thương mại Mỹ–Mexico–Canada) vẫn được duy trì với một số mặt hàng miễn thuế, nhưng động thái mới làm dấy lên nghi ngờ về cam kết lâu dài của Mỹ với các hiệp định đa phương.

Việc Mỹ đồng thời áp thuế với Hàn Quốc, Nhật Bản và nay là Canada cho thấy ông Trump đang chuyển từ chiến lược đối đầu Trung Quốc sang tái cân bằng thương mại toàn cầu theo hướng đơn phương.

📊 5. Phản ứng thị trường & chiến lược đầu tư

🎯 Nhà đầu tư nên theo dõi:

Phản ứng của Ngân hàng Trung ương Canada (BoC): liệu có can thiệp tỷ giá hoặc thay đổi lãi suất để hỗ trợ xuất khẩu?

Biểu đồ USD/CAD: có thể vượt ngưỡng kỹ thuật quan trọng nếu tâm lý rủi ro leo thang.

Các ngành hàng bị ảnh hưởng (gỗ, sữa, công nghiệp nặng) trên sàn chứng khoán TSX và NYSE.

💡 Chiến lược gợi ý:

Short CAD/USD trong ngắn hạn, với mục tiêu phòng thủ rủi ro thương mại.

Canh mua các cổ phiếu tiêu dùng tại Mỹ nếu kỳ vọng nhập khẩu giảm sẽ đẩy doanh thu nội địa tăng.

Theo dõi diễn biến lãi suất và giá trái phiếu chính phủ Mỹ nếu các mức thuế gây áp lực lạm phát hoặc đình trệ.

🔚 Kết luận: Sự leo thang chiến tranh thương mại mang sắc thái chính trị và chiến lược rõ nét

Bằng việc nhắm vào Canada – một đồng minh thân cận – ông Trump đang gửi tín hiệu rằng bất kỳ quốc gia nào không tuân thủ “luật chơi Mỹ” sẽ phải đối mặt với hậu quả tài chính, bất kể quan hệ đồng minh hay địa chính trị.

Tác động kinh tế có thể lan rộng, nhưng ảnh hưởng chính trị và niềm tin vào các cam kết thương mại quốc tế của Mỹ mới là điều cần theo dõi sát sao.