Ngân hàng Nhật Bản chuẩn bị tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 17 năm

• BOJ họp ngày 23-24 tháng 1, dự kiến ​​ra quyết định vào 03:30-04:30GMT thứ sáu
• Hội đồng có khả năng tăng lãi suất ngắn hạn từ 0,25% lên 0,5%
• BOJ dự kiến ​​tăng dự báo giá cả, triển vọng tiền lương tươi sáng hơn
• Thị trường tập trung vào những gợi ý về tốc độ, thời điểm tăng lãi suất tiếp theo
• Thống đốc Ueda sẽ thông báo với giới truyền thông vào lúc 06:30GMT thứ sáu

Ngày 20 tháng 1 tại Tokyo, mọi ánh mắt đang hướng về Ngân hàng Nhật Bản (BOJ) khi họ chuẩn bị đưa ra quyết định quan trọng về việc tăng lãi suất vào cuối tuần. Đây sẽ là một bước ngoặt quan trọng, không chỉ cho nền kinh tế Nhật Bản mà còn có thể ảnh hưởng đến cục diện tài chính toàn cầu trong bối cảnh Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump chuẩn bị nhậm chức.

Với việc tăng lãi suất dự kiến sẽ nâng mức chi phí vay ngắn hạn lên cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, động thái này được kỳ vọng sẽ định hình cách BOJ đối mặt với những thách thức về kinh tế trong thời kỳ mới.

Tăng Lãi Suất: Lý Do Và Thời Điểm Quyết Định

Hiện tại, lãi suất ngắn hạn của BOJ đang ở mức 0,25%, và việc tăng lãi suất lên 0,5% dự kiến sẽ được thông qua tại cuộc họp kéo dài hai ngày kết thúc vào thứ Sáu. Đây là động thái đầu tiên kể từ tháng 7 năm ngoái, nhằm nhấn mạnh quyết tâm của ngân hàng trung ương trong việc điều chỉnh chính sách để giữ cho nền kinh tế ổn định.

Động lực chính cho việc tăng lãi suất lần này là mục tiêu dài hạn đạt được mức lạm phát 2%, điều mà Nhật Bản đã vật lộn trong suốt hơn một thập kỷ qua. Các dữ liệu gần đây cho thấy việc tăng lương đã cải thiện triển vọng kinh tế, mang lại sự tự tin cho BOJ trong việc đưa ra các biện pháp thắt chặt chính sách.

Ngoài ra, để tránh những cú sốc thị trường như đã xảy ra vào tháng 7 năm ngoái, BOJ đã gửi đi những tín hiệu rõ ràng từ sớm. Thống đốc Kazuo Ueda và phó của ông đã liên tục nhấn mạnh rằng động thái này là cần thiết và đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, giúp thị trường định giá tới 80% khả năng tăng lãi suất.

Những Ký Ức Về Sai Lầm Trong Quá Khứ

Lịch sử của BOJ không thiếu những bài học đắt giá khi họ tăng lãi suất không đúng thời điểm. Lần gần đây nhất là vào năm 2006-2007, khi BOJ chấm dứt nới lỏng định lượng và đẩy lãi suất ngắn hạn lên 0,5%. Tuy nhiên, chỉ một năm sau đó, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã đẩy nền kinh tế Nhật Bản vào suy thoái nghiêm trọng, buộc BOJ phải cắt giảm lãi suất xuống gần bằng 0 để hỗ trợ tăng trưởng.

Những sai lầm đó vẫn là bài học cảnh tỉnh cho các nhà hoạch định chính sách hiện nay. Jeffrey Young, giám đốc điều hành của DeepMacro, cho rằng: "Nhật Bản có tốc độ tăng trưởng, tỷ lệ lạm phát và mức lãi suất thấp kéo dài trong nhiều năm. Điều mà mọi người vẫn đang tự hỏi là: Liệu chúng ta đã thực sự thoát khỏi tình trạng đó chưa?"

BOJ cần phải rất cẩn trọng trong việc giải thích với thị trường rằng động thái tăng lãi suất lần này không phải là dấu hiệu của sự thắt chặt quá mức, mà là một bước đi cần thiết để thoát khỏi tình trạng chính sách đặc biệt kéo dài suốt hơn một thập kỷ.

Trump Và Những Biến Động Khó Lường

Điều khiến quyết định của BOJ trở nên phức tạp hơn chính là sự bất định từ các chính sách của Tổng thống Donald Trump, người dự kiến sẽ ban hành hàng loạt lệnh hành pháp ngay sau khi nhậm chức. Các biện pháp thương mại và thuế quan mà ông Trump đề xuất, đặc biệt là với Trung Quốc, có thể làm đảo lộn thị trường tài chính toàn cầu và gây bất ổn cho nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Nhật Bản.

Thêm vào đó, bất ổn chính trị trong nước cũng là yếu tố không thể bỏ qua. Liên minh thiểu số của Thủ tướng Shigeru Ishiba đang gặp khó khăn trong việc thông qua ngân sách quốc gia và đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào tháng 7.

Lạm Phát Và Đồng Yên: Thách Thức Trước Mắt

Một lý do khác khiến BOJ quyết tâm tăng lãi suất là do lạm phát đã vượt mục tiêu 2% trong gần ba năm. Tuy nhiên, đồng yên yếu đang làm tăng chi phí nhập khẩu, tạo thêm áp lực cho nền kinh tế.

Đồng yên Nhật Bản đã phục hồi nhẹ trong tuần qua, giao dịch ở mức 156,17 đổi một USD, cho thấy niềm tin của thị trường vào khả năng kiểm soát tình hình của BOJ. Tuy nhiên, thách thức đặt ra là làm thế nào để tăng lãi suất mà không làm tổn thương các doanh nghiệp phụ thuộc vào xuất khẩu – động lực chính của nền kinh tế Nhật Bản.

Những Gợi Ý Về Chính Sách Tương Lai

Một trong những yếu tố được giới đầu tư theo dõi sát sao là cuộc họp báo sau quyết định của BOJ. Tại đây, Thống đốc Ueda có thể tiết lộ về tốc độ và thời điểm của những lần tăng lãi suất tiếp theo. Điều này sẽ giúp định hình kỳ vọng của thị trường và ảnh hưởng lớn đến dòng vốn đầu tư toàn cầu.

Tín Hiệu Cho Thị Trường Toàn Cầu

Quyết định tăng lãi suất của BOJ lần này có ý nghĩa vượt ra ngoài biên giới Nhật Bản. Trong bối cảnh các ngân hàng trung ương lớn khác, như Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ và Ngân hàng Trung ương Châu Âu, cũng đang điều chỉnh chính sách để đối phó với lạm phát, động thái của BOJ có thể tạo ra hiệu ứng domino trên thị trường tài chính toàn cầu.

Kết Luận

BOJ đang bước vào một ngã rẽ quan trọng, không chỉ cho nền kinh tế Nhật Bản mà còn cho cả cục diện tài chính toàn cầu. Trong một thế giới đầy bất định từ chính trị đến kinh tế, việc tăng lãi suất được kỳ vọng sẽ là bước đi thận trọng nhưng cần thiết để đưa Nhật Bản thoát khỏi những chính sách đặc biệt kéo dài suốt hơn một thập kỷ qua.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, BOJ cần phải cân bằng giữa việc hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát, đồng thời tránh lặp lại những sai lầm của quá khứ. Mọi ánh mắt giờ đây đều dõi theo Tokyo, nơi quyết định của BOJ có thể định hình xu hướng tài chính trong năm 2025 và xa hơn nữa.